در طی ماه‌های اردیبهشت و خرداد سال جاری، با توجه به نیاز مبرم به تولید و قرار داشتن واحد توربین گاز در مدار، عملیات نصب استراکچر سیستم خنک‌کاری مدیا در ورودی توربین توسط پیمانکار مربوطه در حال انجام بود. با عنایت به عدم صدور مجوز خروج واحد از سوی دیسپاچینگ ملی، و به منظور تسریع در پیشرفت پروژه، مجوز انجام فعالیت‌های ساخت و نصب، شامل عملیات جوشکاری بر روی استراکچر، در حین کارکرد واحد صادر گردید. این تصمیم با در نظر گرفتن ضرورت تکمیل سیستم خنک‌کاری پیش از آغاز فصل گرما و با تاکید بر رعایت تمامی جوانب ایمنی اتخاذ شده بود.

متاسفانه، علی‌رغم پیش‌بینی‌های صورت گرفته، در حین انجام عملیات جوشکاری بر روی استراکچرهای مذکور، جرقه‌های ناشی از فرآیند جوشکاری، به دلیل مکش هوای ورودی کمپرسور توربین گاز، به داخل محفظه فیلترهاوس کشیده شدند. این امر منجر به اشتعال تعدادی از فیلترهای کارتریجی مستقر در این مجموعه گردید. بلافاصله پس از مشاهده اولین نشانه‌های حریق، گروه ایمنی و آتش‌نشانی مستقر در نیروگاه وارد عمل شده و با اقدام سریع و به موقع، موفق به مهار و اطفاء کامل حریق گردیدند. خوشبختانه این حادثه خسارت جانی در پی نداشت، اما منجر به آسیب‌دیدگی تعدادی از فیلترها و توقف کوتاه مدت عملیات نصب گردید. بررسی‌های دقیق‌تر جهت جلوگیری از تکرار حوادث مشابه در دستور کار قرار گرفته است.

به منظور پیشگیری از وقوع حوادث مشابه و ارتقاء سطح ایمنی در عملیات‌های آتی، خصوصاً فعالیت‌های همراه با ریسک بالا نظیر جوشکاری در نزدیکی تجهیزات حساس، پیشنهادات زیر ارائه می‌گردد:

1. **بازنگری و تشدید فرآیند صدور مجوز کار (Permit to Work):**
* **ارزیابی ریسک دقیق‌تر:** قبل از صدور مجوز برای هرگونه عملیات گرم (Hot Work) در نزدیکی ورودی‌های هوا یا سایر نقاط حساس، ارزیابی ریسک جامع و دقیقی با حضور نمایندگان واحدهای بهره‌برداری، ایمنی و پیمانکار انجام شود. در این ارزیابی، تمامی خطرات بالقوه از جمله جهت وزش باد، قدرت مکش تجهیزات و احتمال سرایت جرقه یا مواد داغ شناسایی و راهکارهای کنترلی مناسب تعریف گردد.
* **ممنوعیت کار گرم همزمان با کارکرد تجهیزات حساس (در صورت امکان):** به عنوان یک اصل، انجام عملیات جوشکاری یا سایر کارهای گرم در مجاورت ورودی کمپرسورها و تجهیزات مشابه در زمان کارکرد واحد، ممنوع اعلام گردد. تنها در شرایط اضطراری و با اخذ مجوزهای خاص و اعمال تمهیدات ایمنی بسیار سخت‌گیرانه، این امر مجاز شمرده شود.
* **تعیین دقیق محدوده ایمن:** محدوده مجاز برای انجام کار گرم به وضوح مشخص و با استفاده از علائم هشداردهنده و موانع فیزیکی جداسازی شود.

2. **استفاده از حفاظ‌ها و پوشش‌های موقت:**
* **پوشاندن ورودی هوا:** در صورت الزام به انجام جوشکاری در نزدیکی ورودی هوای کمپرسور، از پوشش‌های مقاوم در برابر آتش (مانند پتوهای نسوز یا صفحات فلزی) برای مسدود کردن موقت مسیر ورود جرقه به داخل فیلترهاوس استفاده شود. این پوشش‌ها باید به گونه‌ای نصب شوند که خللی در عملکرد عادی تجهیزات (در صورت کارکرد) ایجاد نکنند و پس از اتمام کار به سرعت برداشته شوند.
* **ایجاد محفظه یا چادر جوشکاری:** در اطراف محل جوشکاری، از چادرها یا محفظه‌های مخصوص جوشکاری (Welding Habitats) که از مواد مقاوم در برابر آتش ساخته شده‌اند، استفاده شود تا از پراکنده شدن جرقه‌ها به محیط اطراف جلوگیری به عمل آید.

3. **نظارت مستمر و افزایش تعداد نفرات دیده‌بان آتش (Fire Watch):**
* **حضور دائمی دیده‌بان آتش:** در تمام طول مدت انجام عملیات جوشکاری، حداقل یک نفر دیده‌بان آتش مجهز به وسایل اطفاء حریق اولیه (کپسول آتش‌نشانی مناسب) در محل حضور داشته باشد و به دقت محیط اطراف و مسیرهای احتمالی حرکت جرقه را تحت نظر بگیرد.
* **افزایش تعداد دیده‌بانان در شرایط پرخطر:** بسته به وسعت کار و میزان ریسک، تعداد نفرات دیده‌بان آتش افزایش یابد.

4. **استفاده از تجهیزات و روش‌های جوشکاری با ریسک کمتر:**
* **بررسی امکان استفاده از روش‌های جایگزین:** در صورت امکان، روش‌های اتصال سرد (مانند پیچ و مهره) یا روش‌های جوشکاری با تولید جرقه کمتر مورد بررسی و استفاده قرار گیرند.
* **اطمینان از سلامت تجهیزات جوشکاری:** قبل از شروع کار، از سلامت و استاندارد بودن دستگاه جوش، کابل‌ها، انبرها و سایر تجهیزات اطمینان حاصل شود.

5. **آماده‌باش تیم ایمنی و آتش‌نشانی:**
* **اطلاع‌رسانی قبلی به واحد ایمنی:** قبل از شروع هرگونه عملیات گرم پرخطر، واحد ایمنی و آتش‌نشانی نیروگاه در جریان قرار گرفته و در حالت آماده‌باش قرار داشته باشند.
* **در دسترس بودن تجهیزات اطفاء حریق سنگین:** علاوه بر کپسول‌های دستی، دسترسی سریع به تجهیزات اطفاء حریق سنگین‌تر مانند هوزریل‌ها یا خودروی آتش‌نشانی در نزدیکی محل کار تضمین شود.

6. **آموزش و افزایش آگاهی پرسنل:**
* **برگزاری دوره‌های آموزشی ایمنی:** دوره‌های آموزشی مرتبط با ایمنی کار گرم، شناسایی خطرات و نحوه استفاده صحیح از تجهیزات حفاظت فردی و اطفاء حریق برای تمامی پرسنل درگیر در عملیات (اعم از نیروهای پیمانکار و کارفرما) به صورت منظم برگزار شود.
* **تأکید بر مسئولیت‌پذیری فردی:** اهمیت رعایت دقیق دستورالعمل‌های ایمنی و گزارش هرگونه شرایط ناایمن به تمامی افراد گوشزد شود.

7. **بررسی و پاکسازی محل کار پس از اتمام عملیات:**
* پس از اتمام جوشکاری و حداقل تا ۳۰ دقیقه بعد، محل کار و اطراف آن به دقت از نظر وجود هرگونه جرقه پنهان یا مواد داغ که پتانسیل ایجاد آتش‌سوزی تاخیری را دارند، بازرسی و پاکسازی شود.

اعمال این پیشنهادات می‌تواند به طور قابل توجهی ریسک وقوع حوادث مشابه را کاهش داده و محیط کاری ایمن‌تری را فراهم آورد.